مرگ گل بی‌بی, نماد ظلم سیستماتیک طالبان علیه زنان

مرگ گل بی‌بی نماد ظلم سیستماتیک طالبان علیه زنان طی دهه‌ها و به ویژه پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در سال ۲۰۲۱، به یکی از موضوعات دردناک و نگران‌کننده در عرصه حقوق بشر تبدیل شده است. طالبان در طول این مدت محدودیت‌ها و قوانین سختگیرانه‌ای بر زنان و دختران افغان اعمال کرده‌اند که شامل محرومیت از آموزش، ممنوعیت کار در بسیاری از مشاغل و حضور در محیط‌های عمومی بدون محرم است. یکی از نمونه‌های اخیر خشونت این گروه بر زنان، مرگ دردناک گل بی‌بی است که به‌دلیل مقاومت او در برابر تخریب کشت‌زارهایش، با ظلمی بی‌رحمانه مواجه شد. مرگ گل بی‌بی نشانه‌ای از ادامه و تشدید خشونت‌ها و تبعیض علیه زنان در افغانستان و محرومیت آن‌ها از حقوق اساسی‌شان است. گل بی‌بی؛ قربانی خشونت نظام‌مند گل بی‌بی، زنی ۵۵ ساله از ولایت تخار، در تلاش برای حفظ کشت‌زارهایش با برخوردی وحشیانه از سوی طالبان مواجه شد. او پس از نشان دادن مقاومت در برابر تخریب کشت‌زارهایش به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفت و پس از چند روز به دلیل شدت جراحات جان باخت. این برخورد غیرانسانی و بی‌رحمانه، علاوه بر به جا گذاشتن زخم‌های جسمی و روحی عمیق، نشان‌دهنده بی‌پروایی طالبان در برخورد با زنان و عدم اعتنای آن‌ها به حقوق اولیه انسان‌ها است. جایگاه زنان در جامعه تحت حاکمیت طالبان طالبان از زمان تسلط بر افغانستان، محدودیت‌های زیادی بر زنان و دختران افغان اعمال کرده‌اند. از ممنوعیت تحصیل دختران نوجوان گرفته تا جلوگیری از اشتغال زنان در سازمان‌های بین‌المللی، طالبان قصد دارند حضور زنان را در جامعه به حداقل ممکن برسانند. طالبان با توجیهات دینی و فرهنگی، حقوق ابتدایی زنان را نقض می‌کنند. زنانی مانند گل بی‌بی که برای حفظ حقوق خود تلاش می‌کنند، نه تنها حمایت نمی‌شوند، بلکه با خشونت و ظلم شدیدی مواجه می‌شوند. حکومت طالبان نه تنها حقوق زنان را نادیده می‌گیرد، بلکه هرگونه تلاش برای دستیابی به این حقوق را نیز با شدت سرکوب می‌کند. زنانی که به دنبال عدالت و حقوق خود باشند، یا با تهدید مواجه می‌شوند و یا همانند گل بی‌بی، جان خود را از دست می‌دهند. از منظر طالبان، زنانی که از محدودیت‌های تحمیل‌شده سرپیچی می‌کنند، به گونه‌ای از دستورها و قوانین طالبانی عبور کرده‌اند و باید مجازات شوند. نظام قضایی طالبان؛ تهدید به جای حمایت نظام قضایی تحت حاکمیت طالبان به‌جای حمایت از زنان، ابزاری برای سرکوب آنان شده است. در نظامی که عدالت و انصاف جایگاهی ندارد، زنان نه تنها نمی‌توانند به دادخواهی و حقوق خود امیدوار باشند، بلکه از عواقب پیگیری چنین حقوقی هراس دارند. داستان گل بی‌بی تنها یک نمونه از بی‌شمار ظلم‌هایی است که در این نظام قضایی بدون شفافیت و انصاف بر زنان روا داشته می‌شود. در کشوری که حقوق مدنی و اجتماعی زنان نادیده گرفته می‌شود، خانواده‌ها و مردان به‌راحتی می‌توانند حقوق مالی زنان را تصاحب کنند. طالبان با استفاده از توجیهات سنتی و فرهنگی، جلوی احقاق حقوق زنان را می‌گیرند و هرگونه مقاومت را به شدت سرکوب می‌کنند. مرگ گل بی‌بی به خاطر تلاش برای حفظ کشت‌زارهایش، نماد ظلمی است که به واسطه ضعف نظام قضایی و عدم پشتیبانی از حقوق انسانی، به زنان روا می‌شود. تاثیرات روانی و اجتماعی خشونت‌هایی که طالبان علیه زنان روا می‌دارند، نه تنها جان زنان را می‌گیرد، بلکه آثار مخربی بر روان و جامعه نیز بر جای می‌گذارد. زنانی که با چنین ظلم‌هایی مواجه می‌شوند، به تدریج احساس امنیت خود را از دست می‌دهند و ناامیدی جایگزین امید آن‌ها می‌شود. خانواده‌ها نیز با دیدن این وضعیت، تلاش می‌کنند زنان را از پیگیری حقوقشان بازدارند تا از خطرات احتمالی در امان بمانند. از سوی دیگر، جامعه‌ای که نیمی از جمعیت خود را به حاشیه می‌راند، قادر به پیشرفت نخواهد بود. سرکوب زنان و محرومیت آن‌ها از حقوق ابتدایی، مانعی برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. افغانستان در شرایط کنونی، نه تنها از استعدادها و توانایی‌های زنان بی‌بهره است، بلکه با بحرانی در زمینه حقوق بشر نیز مواجه است. واکنش‌های بین‌المللی مرگ گل بی‌بی و دیگر موارد خشونت علیه زنان در افغانستان، واکنش‌های بین‌المللی را به همراه داشته است. بسیاری از سازمان‌های حقوق بشری و کشورها، این اقدامات طالبان را محکوم کرده و خواستار حمایت بین‌المللی از زنان افغان شده‌اند. جامعه جهانی نگران وضعیت حقوق بشر در افغانستان و به ویژه حقوق زنان است، اما با توجه به محدودیت‌های موجود و عدم دسترسی به بسیاری از مناطق، چالش‌های زیادی برای ایجاد تغییرات اساسی وجود دارد. در حالی که تلاش‌های بین‌المللی برای فشار بر طالبان ادامه دارد، اما تاکنون تاثیر ملموسی بر وضعیت زنان در این کشور نداشته است. طالبان با بی‌توجهی به انتقادات جهانی، همچنان به اجرای سیاست‌های سرکوبگرانه خود ادامه می‌دهند. از این رو، نیاز به حمایت‌های گسترده‌تر و موثرتر از جانب جامعه جهانی وجود دارد تا بتواند زنان افغان را از ظلم و خشونت نجات دهد. نتیجه‌گیری ماجرای گل بی‌بی تنها یکی از نمونه‌های خشونت طالبان علیه زنان افغان است که نشان‌دهنده بحران عمیق حقوق بشر در افغانستان است. زنان افغان در زیر سایه حاکمیت طالبان با محدودیت‌ها و خشونت‌های فراوانی مواجه هستند که زندگی و امنیت آن‌ها را به خطر می‌اندازد. مرگ گل بی‌بی به دلیل تلاش برای حفظ کشت‌زارهایش، نماد ظلم و ستمی است که طالبان بر زنان افغان روا می‌دارند و نمونه‌ای از وضعیت اسفناک زنان در افغانستان محسوب می‌شود. این ماجرا به ما یادآوری می‌کند که برای حمایت از زنان افغان و دفاع از حقوق آن‌ها، جامعه جهانی باید به تلاش‌های خود ادامه دهد و از هیچ تلاشی برای مقابله با ظلم طالبان دریغ نکند.